Những điều cần biết về chăn nuôi sản xuất không kháng sinh

03/11/2023

Trong ngành chăn nuôi hiện nay, kháng sinh được dùng để phòng và trị bệnh, đồng thời được dùng như một chất kích thích tăng trưởng cho vật nuôi theo con đường bổ sung vào thức ăn. Tuy nhiên, việc sử dụng kháng sinh như một chất kích thích tăng trưởng thì lại gây hiện tượng kháng kháng sinh trên vật nuôi (gọi tắt là sự kháng thuốc).

chan nuoi khong khang sinh 2 — Chăn nuôi không kháng sinh liệu có khả thi?

Nguy hại của việc lạm dụng kháng sinh trong chăn nuôi

Cùng với WHO, Tổ chức Nông lương liên hợp Quốc FAO cũng đã nhiều lần cảnh báo việc lạm dụng kháng sinh ở các trang trại gia súc, gia cầm ở Việt Nam để chữa, phòng dịch bệnh hay kích thích tăng trưởng đã làm tăng khả năng kháng kháng sinh của vi khuẩn, gây nguy cơ lớn tới tương lai giống nòi.

Việc lạm dụng kháng sinh trong chăn nuôi là một vấn đề nghiêm trọng, ảnh hưởng đến sức khỏe con người, môi trường và nền kinh tế. Theo Luật Thú y 2015 và Luật Chăn nuôi 2018, Việt Nam đã cấm sử dụng kháng sinh trong thức ăn chăn nuôi với mục đích kích thích sinh trưởng. Tuy nhiên, nhiều trang trại chăn nuôi vẫn sử dụng kháng sinh thường xuyên, với liều lượng cao hơn quy chuẩn. Điều này đã tạo nên các dòng vi khuẩn kháng thuốc, gây tồn dư kháng sinh trong các sản phẩm chăn nuôi, làm tăng nguy cơ nhiễm bệnh của người sử dụng, gây rối loạn hệ vi sinh vật đường ruột của người và vật nuôi, đặc biệt một số loại kháng sinh, hóa dược có thể gây ung thư cho người sử dụng.

Ngoài ra, việc lạm dụng kháng sinh trong chăn nuôi còn gây ra hiện tượng kháng kháng sinh, khiến các loại thuốc cũ hết tác dụng, các loại thuốc mới không có sẵn và vi khuẩn gây bệnh có thể trở thành đại dịch. Đây là một mối đe dọa lớn đối với sức khỏe công cộng và an toàn thực phẩm.

Các nhà khoa học và bác sĩ làm việc tại Khoa Vi sinh, Bệnh viện Bạch Mai mới đây đã chia sẻ, vi khuẩn E.coli hiện nay đã kháng kháng sinh Carbapenem, Colistin, những loại kháng sinh được coi là vũ khí cuối cùng để điều trị. Tỷ lệ kháng kháng sinh của vi khuẩn E.coli so với năm 2009 đã tăng tới 30-40%. Tỉ lệ kháng của vi khuẩn gây nhiễm trùng K. pneumoniae xấp xỉ 60%; Vi khuẩn A.baumannii (gây nhiễm khuẩn bệnh viện) kháng hầu hết các loại kháng sinh ở mức trên 90%.

Vì vậy, cần có những giải pháp quản lý và giám sát chặt chẽ việc sử dụng kháng sinh trong chăn nuôi, nâng cao nhận thức và trách nhiệm của người chăn nuôi, cũng như áp dụng các biện pháp phòng ngừa và điều trị bệnh thay thế kháng sinh.

chan nuoi khong khang sinh 3 — Những nguy hiểm tiềm ẩn khi sử dụng kháng sinh trong chăn nuôi

Giải pháp thay thế kháng sinh trong chăn nuôi

Kháng sinh là một loại thuốc quan trọng trong chăn nuôi, nhưng việc sử dụng quá nhiều và không đúng cách có thể gây ra nhiều hậu quả xấu, như kháng kháng sinh, tồn dư kháng sinh, ảnh hưởng đến sức khỏe con người và môi trường. Do đó, cần có những giải pháp thay thế kháng sinh trong chăn nuôi, nhằm đảm bảo an toàn thực phẩm, nâng cao chất lượng và hiệu quả sản xuất. Một số giải pháp thay thế kháng sinh trong chăn nuôi được các nước có nền chăn nuôi tiên tiến áp dụng bao gồm:

Bổ sung acid hữu cơ vào thức ăn

Acid hữu cơ là những hợp chất hữu cơ có nhóm chức -COOH, như acid lactic, formic, fumaric, butyric,… Bổ sung acid hữu cơ vào thức ăn có tác dụng hạ thấp pH của dịch tiêu hóa, ức chế sự phát triển của vi khuẩn có hại, kích thích sự phát triển của vi khuẩn có lợi, cải thiện chuyển hóa và hấp thu dinh dưỡng, tăng trưởng và khả năng miễn dịch của vật nuôi. Các vi khuẩn gây bệnh như E.coli, Samonella sống và hoạt động ở pH ≥ 4; vi khuẩn có lợi như Lactobacillus hay Bifidobacterium sống và hoạt động ở pH ≤ 3,5. Vì vậy, việc sử dụng các acid hữu cơ để đưa pH dịch tiêu hóa xuống ≤ 3,5 thì có lợi cho hoạt động và phát triển của vi khuẩn có lợi và ức chế được vi khuẩn có hại.

Bổ sung enzyme vào thức ăn

Enzyme là những chất xúc tác sinh học, có khả năng phân giải các thành phần của thức ăn như tinh bột, chất béo, chất đạm,… Enzyme được bổ sung vào thức ăn thường là những loại enzyme mà bản thân vật nuôi không sản sinh được hoặc sản sinh thiếu hụt. Vì vậy, bổ sung các enzyme nhằm kết hợp với enzyme nội sinh để phân giải tốt các hợp chất trong thức ăn, giúp vật nuôi tăng được tỷ lệ tiêu hóa hấp thu thức ăn, giảm lượng phân thải, giảm chi phí sản xuất, giảm sự phụ thuộc vào nguyên liệu nhập khẩu, giảm ô nhiễm môi trường.

Bổ sung probiotic và prebiotic vào thức ăn

Probiotic là những vi sinh vật có lợi, có khả năng cân bằng hệ vi sinh vật đường ruột, ức chế sự phát triển của vi khuẩn có hại, tăng cường hệ miễn dịch và sức đề kháng của vật nuôi. Prebiotic là những chất không tiêu hóa được, có khả năng kích thích sự phát triển của probiotic, cải thiện chức năng ruột, tăng khả năng hấp thu và chuyển hóa dinh dưỡng. Khi bổ sung vào thức ăn có tác dụng cải thiện sức khỏe, tăng trưởng, chất lượng sản phẩm và giảm tỷ lệ tử vong của vật nuôi. Một số sản phẩm probiotic đã được Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn công nhận như Bimix, Balasa N01…

Bổ sung chế phẩm cung cấp kháng thể vào thức ăn

Chế phẩm cung cấp kháng thể là những chất có chứa kháng thể đặc hiệu, có khả năng nhận biết và tiêu diệt các vi khuẩn, vi rút, ký sinh trùng gây bệnh cho vật nuôi. Chế phẩm này có thể được chiết xuất từ máu, sữa, trứng,… Các con vật như heo, bò ở giai đoạn mới sinh ra không thể tự sản sinh đủ kháng thể để chống bệnh, mà chúng phải trông cậy vào nguồn kháng thể của sữa mẹ. Tuy nhiên nguồn kháng thể này thường không đáp ứng đủ nhu cầu. Vì vậy khi bổ sung vào thức ăn có tác dụng bảo vệ vật nuôi khỏi các bệnh truyền nhiễm, tăng cường hệ miễn dịch, giảm sử dụng kháng sinh và thuốc trị bệnh.

Sử dụng kháng sinh thảo dược

Kháng sinh thảo dược là những chất chiết xuất từ thực vật, có khả năng ức chế hoặc tiêu diệt các vi khuẩn gây bệnh, cũng như có tác dụng chống viêm, chống oxy hóa, kích thích tiêu hóa, tăng cường sức đề kháng cho vật nuôi. Kháng sinh thảo dược có thể được sử dụng như một phụ gia thức ăn hoặc một phương thuốc dân gian. Một số loại kháng sinh thảo dược phổ biến là tỏi, gừng, nghệ, quế, hồng hoa, cúc hoa,…

chan nuoi khong khang sinh 4 — Những giải pháp hạn chế tối đa sử dụng kháng sinh trong chăn nuôi

Vietstock – Nơi gặp gỡ các chuyên gia hàng đầu trong ngành chăn nuôi

Ngành chăn nuôi Việt Nam có nhiều tiến bộ vượt bậc, nhưng cũng đang phải đối mặt với nguy cơ kháng thuốc ngày càng cao, một phần do việc tiếp cận các kiến thức, xu hướng, giải pháp mới tiên tiến của các doanh nghiệp, hộ chăn nuôi còn bị hạn chế.

Tháng 10, 2023 vừa qua, với 98 chương trình hội nghị và hội thảo kỹ thuật được tổ chức tại triển lãm Vietstock (Vietnam Livestock Exhibition), các chuyên gia đã cùng nhau thảo luận và đưa ra nhiều biện pháp về tình trạng kháng thuốc.

Tiếp nối thành công của năm 2023, Vietstock 2024 sẽ quay trở lại với phiên bản đặc biệt, đánh dấu hành trình 20 năm hợp tác và phát triển cùng ngành chăn nuôi Việt Nam. Đây là sự kiện hàng đầu trong ngành chăn nuôi, cung cấp cho các doanh nghiệp chăn nuôi Việt Nam các thông tin, xu hướng, kiến thức, công nghệ và kinh nghiệm mới nhất về việc sử dụng kháng sinh an toàn và hiệu quả, cũng như các giải pháp phòng ngừa và kiểm soát kháng thuốc. Triển lãm Vietstock 2024 diễn ra đồng thời cùng triển lãm thủy sản Aquaculture Vietnam 2024 từ 09 – 11 tháng 10 năm 2024 tại SECC, Tp. Hồ Chí Minh.

Không dừng lại ở triển lãm, Vietstock 2024 là người bạn đồng hành, là cầu nối kinh doanh của ngành chăn nuôi Việt Nam và khu vực. Sự kiện góp phần hiện đại hóa ngành chăn nuôi, giúp đơn vị triển lãm và khách tham quan kết nối nhanh chóng. Tiếp nối nền tảng kết nối kinh doanh, không gian kết nối trực tiếp đảm bảo tính chuyên nghiệp, mang đến nhiều giá trị thực tiễn cho khách tham quan.

Đặt gian hàng ngay để có cơ hội được quảng bá trước Sự kiện từ Ban tổ chức Triển lãm VIETSTOCK 2024!

Đặt gian hàng: https://vietstock.org/dat-gian-hang/

Box thông tin:

Để biết thêm thông tin chi tiết, Quý vị vui lòng liên hệ Ban tổ chức: