Nuôi trồng thủy sản bền vững: Cách làm sao để bảo vệ môi trường và tăng thu nhập

27/10/2023

Nuôi trồng thủy sản là một ngành kinh tế có vai trò lớn trong phát triển nông nghiệp và thương mại quốc tế của Việt Nam. Tuy nhiên, nuôi trồng thủy sản cũng gây ra nhiều tác động tiêu cực đến môi trường, như ô nhiễm nước, suy giảm đa dạng sinh học, xâm hại đến hệ sinh thái. Do đó, việc tìm ra những giải pháp hiệu quả để bảo vệ môi trường trong nuôi trồng thủy sản là rất cần thiết và khẩn cấp. Trong bài viết này, Vietstock sẽ giới thiệu cho bạn một số giải pháp bảo vệ môi trường trong nuôi trồng thủy sản, cũng như những lợi ích mà chúng mang lại cho người nuôi và xã hội.

bao ve moi truong nuoi trong thuy san 2 — Một số giải pháp bảo vệ môi trường trong nuôi trồng thủy sản

Tác động của ngành nuôi trồng thủy sản đến môi trường

Theo Cục Thủy sản, diện tích nuôi trồng thủy sản bị thiệt hại là 15.582 ha (chưa bao gồm 5.608 ha do dịch bệnh), nguyên nhân chủ yếu là do tác động tiêu cực của biến đổi khí hậu, ô nhiễm môi trường. Các loại ô nhiễm nước thường gặp trong nuôi trồng thủy sản bao gồm ô nhiễm hữu cơ, ô nhiễm dinh dưỡng, ô nhiễm hóa chất và ô nhiễm sinh học. Ô nhiễm hữu cơ là do sự tích tụ của các chất thải từ hoạt động nuôi trồng, như thức ăn dư thừa, phân và xác chết của thủy sản.

Ô nhiễm dinh dưỡng là do sự gia tăng của các chất dinh dưỡng như nitơ và photpho trong nước, gây ra hiện tượng hoa nở của tảo và giảm oxy hòa tan. Ô nhiễm hóa chất là do sử dụng các loại thuốc trừ sâu, kháng sinh, chất điều hòa sinh trưởng và chất bảo quản trong nuôi trồng. Ô nhiễm sinh học là do sự lây lan của các vi sinh vật, ký sinh trùng, virus và các loài xâm lấn gây bệnh cho thủy sản và ảnh hưởng đến sức khỏe con người.

bao ve moi truong nuoi trong thuy san 3 — Tác động của ngành nuôi trồng thủy sản đến môi trường

Các phương pháp và công nghệ bảo vệ môi trường trong ngành nuôi trồng thủy sản

Các phương pháp và công nghệ bảo vệ môi trường trong ngành nuôi trồng thủy sản là một vấn đề quan trọng và cần thiết để đảm bảo sự phát triển bền vững của ngành này. Một số phương pháp và công nghệ bảo vệ môi trường trong ngành nuôi trồng thủy sản có thể kể đến như sau:

Sử dụng các chế phẩm sinh học, vi sinh vật có lợi, enzyme, men, vi khuẩn lên men để xử lý nước, đáy ao, giảm lượng chất hữu cơ, khí độc, cải thiện chất lượng nước và môi trường nuôi.
Sử dụng các loại thức ăn chất lượng cao, có hiệu suất chuyển hóa tốt, giảm lượng thức ăn dư thừa và rác thải từ thức ăn. Áp dụng các biện pháp quản lý thức ăn hợp lý, như tính toán lượng thức ăn cần thiết, điều chỉnh theo nhu cầu của tôm cá, sử dụng các thiết bị cho ăn hiện đại.
Sử dụng các loại hóa chất, thuốc và chế phẩm sinh học đúng cách, đúng liều lượng, đúng thời điểm, tránh sử dụng quá mức hoặc không cần thiết. Tuân thủ các quy định về sử dụng kháng sinh trong nuôi trồng thủy sản, tránh sử dụng các loại kháng sinh cấm hoặc hạn chế sử dụng.
Áp dụng các mô hình nuôi trồng thủy sản kết hợp với cây trồng hoặc động vật khác, như nuôi tôm – rau sạch, nuôi cá – rong biển, nuôi tôm – cá tra – rau muống… để tận dụng các nguồn lợi từ môi trường nuôi, giảm thiểu ô nhiễm và tăng hiệu quả kinh tế.
Xây dựng và áp dụng các tiêu chuẩn, quy trình sản xuất nuôi trồng thủy sản bền vững, như Chứng nhận ASC (Aquaculture Stewardship Council), Chứng nhận MSC (Marine Stewardship Council), VietGAP (Thực hành sản xuất nông nghiệp tốt Việt Nam)… để nâng cao chất lượng sản phẩm, giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường và xã hội.

Chính sách và quy định về bảo vệ môi trường trong ngành nuôi trồng thủy sản

Việc bảo vệ môi trường trong hoạt động nuôi trồng thủy sản là một nhiệm vụ cấp thiết và bắt buộc của ngành. Nhằm thực hiện nhiệm vụ này, Chính phủ và các bộ, ngành liên quan đã ban hành nhiều chính sách và quy định về bảo vệ môi trường trong ngành nuôi trồng thủy sản, dựa trên các nguyên tắc và quy định chung của Luật Bảo vệ môi trường 2020. Một số chính sách và quy định tiêu biểu có thể kể đến như sau:

Quyết định số 911/QĐ-TTg ngày 29/7/2022 của Phó Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án bảo vệ môi trường trong hoạt động thủy sản giai đoạn 2021-2030. Đề án nhằm mục tiêu giảm thiểu tác động tiêu cực của hoạt động nuôi trồng thủy sản đến môi trường; nâng cao chất lượng môi trường nuôi trồng thủy sản; phát triển các mô hình nuôi trồng thủy sản bền vững, thân thiện với môi trường; nâng cao năng lực quản lý, giám sát và kiểm tra việc tuân thủ các quy định pháp luật về bảo vệ môi trường trong ngành.
Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia QCVN 02-32-1: 2019/BNNPTNT về sản phẩm xử lý môi trường nuôi trồng thủy sản. Quy chuẩn này quy định các yêu cầu kỹ thuật, phương pháp kiểm tra, quản lý chất lượng và nhãn hiệu cho các sản phẩm xử lý môi trường nuôi trồng thủy sản, bao gồm hóa chất và chế phẩm sinh học. Quy chuẩn này áp dụng cho các tổ chức, cá nhân liên quan đến hoạt động sản xuất, nhập khẩu, kinh doanh và sử dụng các sản phẩm xử lý môi trường nuôi trồng thủy sản tại Việt Nam.
Chương trình quốc gia phát triển nuôi trồng thủy sản giai đoạn 2021-2030. Chương trình này nhằm phát triển nuôi trồng thủy sản hiệu quả, bền vững, chủ động thích ứng với biến đổi khí hậu; nâng cao năng suất, chất lượng, giá trị và khả năng cạnh tranh của sản phẩm nuôi trồng thủy sản; đáp ứng được các yêu cầu của thị trường trong nước và xuất khẩu. Một trong những nội dung quan trọng của chương trình là tăng cường công tác bảo vệ môi trường, phòng chống dịch bệnh, ứng phó với biến đổi khí hậu và giảm thiểu rủi ro trong nuôi trồng thủy sản.

Bảo vệ môi trường trong nuôi trồng thủy sản là một vấn đề quan trọng và cấp thiết, không chỉ đối với người dân Việt Nam mà còn đối với cả thế giới. Hy vọng những thông tin đã giúp mọi người hiểu được tầm quan trọng của việc bảo vệ môi trường trong quá trình nuôi trồng thủy sản.

bao ve moi truong nuoi trong thuy san 4 — Chính sách và quy định về bảo vệ môi trường trong ngành nuôi trồng thủy sản

Hoàn thiện chuỗi nuôi trồng thủy sản bền vững cùng Vietstock

Nối tiếp thành công vang dội của i triển lãm Vietstock 2023 vừa qua với sự quy tụ 12.906 khách tham dự đến từ 50 quốc gia và vùng lãnh thổ. Vietstock 2024 sẽ trở lại với một phiên bản hoàn toàn đặc biệt: Vietstock – Cột mốc vàng ghi dấu hành trình 20 năm đổi mới, diễn ra vào ngày 09 – 11 tháng 10 năm 2024.

Với mong muốn không chỉ là nơi giao thương, kết nối kinh doanh trong và ngoài nước, Vietstock còn hướng đến là địa điểm để mọi người có thể chia sẻ kiến thức, kinh nghiệm, giải pháp, tìm kiếm cơ hội phát triển mô hình chăn nuôi, nuôi trồng thủy sản bền vững. Vietstock 2024 sẽ mang đến quy mô triển lãm lớn hơn bao giờ hết – 16.000 m2, cùng những giải pháp kết nối kinh doanh toàn diện, bao quát chuỗi giá trị ngành chăn nuôi và thủy sản. Hãy đăng ký thông tin ngay hôm nay để không bỏ lỡ bất kỳ hoạt động giá trị nào của triển lãm!