Nuôi trồng thủy sản bền vững: Thách thức và chiến lược

26/09/2023

Nuôi trồng thủy sản bền vững là một hình thức nuôi trồng thủy sản nhằm đảm bảo sự cân bằng giữa ba yếu tố: kinh tế, xã hội và môi trường. Nuôi trồng thủy sản bền vững không chỉ giúp tạo ra nguồn thu nhập ổn định cho người lao động, mà còn góp phần bảo vệ nguồn lợi thủy sản, giảm thiểu ô nhiễm môi trường, nâng cao chất lượng và an toàn thực phẩm, và đáp ứng nhu cầu tiêu dùng ngày càng cao của xã hội. Nuôi trồng thủy sản bền vững là một xu hướng phát triển không thể thiếu của ngành nuôi trồng thủy sản, một ngành có vai trò quan trọng trong nền kinh tế và phát triển nông nghiệp của Việt Nam và nhiều quốc gia khác. Trong bài viết này, Vietstock sẽ cùng bạn tìm hiểu về những thách thức và chiến lược cho nuôi trồng thủy sản bền vững, để có cái nhìn toàn diện và sâu sắc hơn về chủ đề này.

nuoi trong thuy san ben vung 2 — Các chiến lược nuôi trồng thủy sản bền vững

Những thách thức của nuôi trồng thủy sản bền vững

Để có thể phát triển nuôi trồng thủy sản bền vững, ngành công nghiệp này phải đối mặt với nhiều thách thức, cả về mặt tự nhiên và nhân tạo. Một số thách thức chính có thể kể đến như sau:

Ảnh hưởng của biến đổi khí hậu: Biến đổi khí hậu gây ra nhiều hiện tượng thiên tai như bão, lũ, hạn, xâm nhập mặn, nâng cao mực nước biển, làm ảnh hưởng đến sự ổn định và an toàn của các hệ thống nuôi trồng thủy sản. Ngoài ra, biến đổi khí hậu cũng làm thay đổi nhiệt độ, pH, độ mặn, oxy hòa tan và các yếu tố sinh học của nước, ảnh hưởng đến sức khỏe và sinh trưởng của các loài thủy sản.
Ô nhiễm môi trường: Ô nhiễm môi trường là một trong những nguyên nhân chính gây ra các dịch bệnh cho các loài thủy sản. Nguyên nhân của ô nhiễm môi trường có thể do các hoạt động khai thác thiếu tính bền vững, sử dụng quá mức thuốc kháng sinh, thuốc bảo vệ thực vật, thuốc trừ sâu, phân bón và các chất hóa học khác trong nuôi trồng thủy sản; hoặc do các nguồn ô nhiễm từ các hoạt động công nghiệp, dân sinh và nông nghiệp khác.
Cạnh tranh quốc tế: Nuôi trồng thủy sản là một ngành có tiềm năng xuất khẩu lớn, nhưng cũng phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt từ các quốc gia khác. Để có thể tiếp cận được các thị trường tiêu dùng lớn như Hoa Kỳ, Liên minh châu Âu, Nhật Bản…, các sản phẩm nuôi trồng thủy sản phải đáp ứng được các tiêu chuẩn chất lượng và an toàn cao, cũng như các yêu cầu về tính minh bạch và có nguồn gốc rõ ràng. Tuy nhiên, hiện nay nhiều doanh nghiệp nuôi trồng thủy sản Việt Nam vẫn chưa có khả năng cạnh tranh về giá cả, chất lượng và uy tín.
Thiếu hụt nguồn nhân lực: Nuôi trồng thủy sản là một ngành công nghiệp lao động chất lượng cao, yêu cầu có nguồn nhân lực có kiến thức chuyên môn và kỹ năng thực hành tốt. Tuy nhiên, hiện nay ngành nuôi trồng thủy sản Việt Nam vẫn thiếu hụt nguồn nhân lực có trình độ cao, đặc biệt là trong lĩnh vực quản lý, giám sát, kiểm tra và kiểm soát chất lượng. Ngoài ra, nguồn nhân lực trong ngành cũng gặp phải các vấn đề về thu nhập, điều kiện làm việc, an toàn lao động và bảo hiểm xã hội.
Thiếu hợp tác và chia sẻ kinh nghiệm: Nuôi trồng thủy sản là một ngành có sự liên quan chặt chẽ giữa các bên liên quan, như chính phủ, doanh nghiệp, nhà nghiên cứu, giáo viên, người tiêu dùng… Tuy nhiên, hiện nay việc hợp tác và chia sẻ kinh nghiệm giữa các bên liên quan trong ngành vẫn còn hạn chế, gây ra sự thiếu nhất quán trong các chính sách, quy định, tiêu chuẩn và thực tiễn nuôi trồng thủy sản. Điều này làm ảnh hưởng đến sự phát triển bền vững của ngành.

nuoi trong thuy san ben vung 4 — Ngành nuôi trồng thủy sản Việt Nam phải chịu nhiều thách thức từ thiên nhiên và thị trường

Những chiến lược cho nuôi trồng thủy sản bền vững

Nuôi trồng thủy sản bền vững là một trong những mục tiêu quan trọng của ngành thủy sản Việt Nam trong bối cảnh nhu cầu thực phẩm tăng cao, nguồn lợi thủy sản tự nhiên giảm sút và biến đổi khí hậu gây ảnh hưởng nghiêm trọng. Để đạt được mục tiêu này, cần có những chiến lược phù hợp với điều kiện của từng vùng, lĩnh vực và đối tượng nuôi trồng.

Phát triển nuôi trồng thủy sản theo hướng công nghiệp hóa – hiện đại hóa, áp dụng khoa học công nghệ tiên tiến, nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả kinh tế và bảo vệ môi trường. Ưu tiên phát triển các loài thủy sản có giá trị kinh tế cao, có khả năng thích ứng với biến đổi khí hậu, ít phụ thuộc vào nguyên liệu nhập khẩu và có tiềm năng xuất khẩu. Khuyến khích phát triển nuôi trồng thủy sản gắn với các hoạt động giáo dục, tham quan, du lịch sinh thái biển.
Sắp xếp, quản lý nuôi trồng thủy sản vùng ven bờ, gần bờ phù hợp với sức tải môi trường, an toàn dịch bệnh, bảo vệ môi trường. Tổ chức lại khai thác hải sản vùng lộng, vùng ven bờ, chuyển đổi cơ cấu nghề khai thác, lao động phù hợp với điều kiện tự nhiên, nguồn lợi thủy sản; chuyển đổi từ nghề khai thác hải sản sang phát triển nuôi trồng thủy sản trên biển, dịch vụ du lịch sinh thái biển. Phát triển nuôi trồng thủy sản trên các hồ chứa tại khu vực trung du, miền núi.
Tổ chức hoạt động tái tạo nguồn lợi thủy sản; xây dựng khu bảo vệ nguồn lợi thủy sản và khu bảo tồn biển; xây dựng Quỹ Bảo vệ và Phát triển nguồn lợi thủy sản tại địa phương theo Luật Thủy sản và các hướng dẫn của Trung ương. Thực hiện đồng quản lý trong bảo vệ nguồn lợi thủy sản; tăng cường giám sát, kiểm tra, xử lý vi phạm trong khai thác và nuôi trồng thủy sản.
Đào tạo, bồi dưỡng, phát triển nguồn nhân lực có chuyên môn sâu, kỹ năng cao đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế, có khả năng ứng dụng công nghệ cao trong quản lý, điều hành; quản trị doanh nghiệp, thương mại và phát triển thị trường cho các doanh nghiệp thủy sản. Tăng cường hoạt động xúc tiến thương mại, phát triển thị trường tại các nước, khu vực đã và đang ký kết các Hiệp định thương mại tự do; phát triển mở rộng các thị trường trọng điểm và tiềm năng; nâng cao năng lực trao đổi, tiếp cận thông tin thị trường, thương mại thủy sản cho doanh nghiệp, cán bộ quản lý và các bên có liên quan. Phát triển, mở rộng thị trường nội địa, đa dạng sản phẩm chế biến từ các đối tượng nuôi truyền thống, đối tượng mới; đặc biệt chú trọng giới thiệu, quảng bá, hướng dẫn tiêu dùng các sản phẩm thủy sản tới các đô thị, khu du lịch, khu công nghiệp, khu tập trung dân cư.
Đảm bảo chất lượng, an toàn thực phẩm và bảo vệ môi trường đáp ứng các tiêu chuẩn, quy chuẩn, quy định trong nước và quốc tế về chất lượng, an toàn thực phẩm, truy xuất nguồn gốc, trách nhiệm xã hội và phát triển bền vững. Đổi mới thiết bị, công nghệ, đầu tư, nâng cấp các nhà máy chế biến thủy sản để tăng năng suất, giảm chi phí sản xuất, bảo vệ môi trường; đẩy mạnh ứng dụng chương trình quản lý chất lượng, công nghệ thông tin; phát triển các sản phẩm mới, sản phẩm giá trị cao, có hoạt tính sinh học từ nguyên liệu thủy sản và phụ phẩm thủy sản. Xây dựng và phát triển thương hiệu cho các sản phẩm thủy sản có tiềm năng xuất khẩu như cá ngừ đại dương, tôm hùm, nhuyễn thể…

nuoi trong thuy san ben vung 3 — Chiến lược phát triển mô hình nuôi trồng thủy sản bền vững luôn được đề cao

Nuôi trồng thủy sản bền vững là một trong những hướng đi quan trọng của ngành thủy sản Việt Nam trong thời đại hội nhập và phát triển. Để nuôi trồng thủy sản bền vững, cần có sự đồng thuận, hợp tác và nỗ lực của các cơ quan quản lý, doanh nghiệp, nhà khoa học, người dân và các bên liên quan. Bằng cách áp dụng các chiến lược phù hợp, chúng ta có thể tạo ra những sản phẩm thủy sản chất lượng cao, an toàn, có giá trị kinh tế và bảo vệ môi trường.

Vietstock 2023 – Mở ra hàng ngàn cơ hội phát triển kinh doanh

Triển lãm Vietstock được tổ chức bởi tập đoàn triển lãm hàng đầu thế giới INFORMA MARKETS. VIETSTOCK là triển lãm đầu ngành chăn nuôi, thức ăn chăn nuôi, thủy sản và chế biến thịt tại Việt Nam, thuộc chuỗi triển lãm chăn nuôi tại khu vực Châu Á.

Đặc biệt năm nay triển lãm Vietstock sẽ diễn ra đồng thời với Triển lãm Thủy sản Aquaculture Vietnam 2023, sự kết hợp này sẽ mang đến một sự kiện toàn diện ngành chăn nuôi & thủy sản, giúp khách tham quan và các đơn vị trưng bày có thể tiếp cận toàn bộ chuỗi giá trị thủy sản từ lĩnh vực nuôi trồng, đánh bắt cho đến chế biến, cũng như toàn bộ các chuỗi giá trị khác trong ngành chăn nuôi tại Việt Nam và trên thế giới.

Thông qua các buổi hội nghị, hội thảo kỹ thuật được chia sẻ từ các chuyên gia, doanh nghiệp đầu ngành, đây sẽ là cơ hội để các doanh nghiệp nắm bắt kiến thức và cập nhật những cải tiến mới nhất.

Vietstock 2023 còn đóng vai trò thúc đẩy hợp tác, liên kết giữa các doanh nghiệp; tạo nền tảng phát triển chuỗi giá trị, các mô hình nông nghiệp tiên tiến.

Triển lãm Vietstock 2023 sẽ được tổ chức từ ngày 11 đến 13 tháng 10 năm 2023 tại Trung tâm Hội chợ & Triển lãm Sài Gòn, TP.HCM, hãy nhanh chóng đăng ký tham gia ngay hôm nay.