Chăn nuôi lợn công nghiệp: Xu hướng tất yếu trong nền kinh tế nông nghiệp

Chăn nuôi lợn công nghiệp là một hình thức nuôi lợn theo quy mô và hệ thống công nghiệp, nhằm tăng năng suất và chất lượng thịt lợn thương phẩm. Chăn nuôi lợn công nghiệp đã được thực hành ở các nước phát triển và đang phát triển, với những ưu điểm và nhược điểm riêng. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ giới thiệu cho bạn về khái niệm, quy trình, kỹ thuật và những vấn đề liên quan đến chăn nuôi lợn công nghiệp, cũng như những xu hướng và giải pháp cho loại hình chăn nuôi này trong tương lai. Hãy cùng theo dõi để có thêm kiến thức về chăn nuôi lợn công nghiệp, một ngành kinh tế quan trọng của nhiều quốc gia trên thế giới.

Giới thiệu về hình thức chăn nuôi lợn công nghiệp

Chăn nuôi lợn công nghiệp là một hình thức nuôi lợn theo quy mô và hệ thống công nghiệp, nhằm tăng năng suất và chất lượng sản phẩm thịt lợn¹. Trong hình thức này, lợn được nuôi trong các chuồng trại lớn, có điều kiện vệ sinh, thông gió và điều hòa nhiệt độ phù hợp. Lợn được cung cấp thức ăn, con giống, thuốc thú y và các dịch vụ khác theo một chuỗi liên kết khép kín từ các doanh nghiệp, trang trại, hợp tác xã hay tổ hợp tác. Lợn được nuôi đến khi xuất chuồng và đem đi giết mổ theo quy trình an toàn và hiệu quả. Các giống lợn được chọn lọc theo hướng cao sản để cho thịt lợn thương phẩm có chất lượng cao.

Chăn nuôi lợn công nghiệp đã được thực hiện ở nhiều nước phát triển và đang phát triển trên thế giới. Tại Việt Nam, chăn nuôi lợn công nghiệp đã được áp dụng từ những năm 2000 và có xu hướng tăng lên trong những năm gần đây. Chăn nuôi lợn công nghiệp mang lại nhiều lợi ích cho người chăn nuôi, như tăng thu nhập, giảm rủi ro, bảo vệ môi trường và đảm bảo an toàn thực phẩm cho người tiêu dùng. Tuy nhiên, chăn nuôi lợn công nghiệp cũng gặp phải một số khó khăn và thách thức, như cạnh tranh với các doanh nghiệp nước ngoài, thiếu nguồn cung nguyên liệu đầu vào, thiếu hỗ trợ từ chính quyền và thiếu sự quan tâm của người tiêu dùng đến nguồn gốc sản phẩm.

Để phát triển bền vững chăn nuôi lợn công nghiệp, cần có sự đồng thuận và hợp tác giữa các bên liên quan, như doanh nghiệp, người chăn nuôi, nhà khoa học, cơ quan quản lý và người tiêu dùng. Cần có những chính sách và biện pháp hỗ trợ kịp thời cho người chăn nuôi, như cấp phép, tín dụng, bảo hiểm, khuyến nông và đào tạo. Cần có những tiêu chuẩn và quy định về chất lượng sản phẩm, an toàn thực phẩm và bảo vệ môi trường. Cần có những hoạt động tuyên truyền và giáo dục để nâng cao nhận thức của người tiêu dùng về lợi ích của chăn nuôi lợn công nghiệp và khuyến khích họ sử dụng sản phẩm có nguồn gốc rõ ràng.

Quy trình nuôi heo công nghiệp từ khi sinh đến khi xuất chuồng

Heo công nghiệp là loại heo được nuôi theo một quy trình khép kín, có sử dụng công nghệ hiện đại để tăng năng suất và chất lượng thịt heo. Quy trình nuôi heo công nghiệp gồm có bốn giai đoạn chính: phối giống, mang thai, sinh đẻ và nuôi thúc.

• Giai đoạn phối giống: Heo nái được chọn lựa kỹ càng về sức khỏe, khả năng sinh sản và phẩm chất thịt. Heo nái được phối giống bằng hai cách: phối tự nhiên hoặc thụ tinh nhân tạo. Thời gian phối giống thường vào ngày thứ 18-21 của chu kỳ rụng trứng.
• Giai đoạn mang thai: Heo nái mang thai trong khoảng 112-115 ngày. Trong giai đoạn này, heo nái được nuôi riêng lẻ hoặc thành nhóm, tùy theo hệ thống cho ăn và thiết kế chuồng trại. Heo nái được cung cấp đủ dinh dưỡng, nước sạch và vệ sinh chuồng trại thường xuyên.
• Giai đoạn sinh đẻ: Khi heo nái gần đẻ, chúng được di chuyển đến chuồng riêng có khu vực dành cho heo con. Heo con được sinh ra sau khoảng 3-5 tuần. Trong giai đoạn này, heo con được bú sữa mẹ và ăn thức ăn tập ăn hoặc bổ sung sữa của heo mẹ. Heo con cũng được tiêm phòng các bệnh thường gặp như tiêu chảy, viêm phổi, viêm khớp….
• Giai đoạn nuôi thúc: Khi heo con được 6-9 tuần tuổi, chúng được cai sữa và chuyển sang chuồng nuôi thúc. Trong giai đoạn này, heo con được cho ăn thức ăn giàu protein, khoáng chất và vitamin để tăng trọng nhanh. Heo con được nuôi trong khoảng 16-18 tuần cho đến khi đạt trọng lượng từ 95-105 kg và xuất chuồng.

Tiềm năng và vai trò của chăn nuôi lợn công nghiệp trong nền kinh tế nông nghiệp

Chăn nuôi lợn công nghiệp là hình thức nuôi lợn theo quy mô và hệ thống công nghiệp, sử dụng công nghệ hiện đại để tăng năng suất và chất lượng thịt lợn. Chăn nuôi lợn công nghiệp có vai trò quan trọng trong nền kinh tế nông nghiệp của Việt Nam, bởi vì:

• Chăn nuôi lợn công nghiệp cung cấp thực phẩm dinh dưỡng cao cho con người như thịt, trứng, sữa. Thịt lợn là loại thịt được tiêu thụ nhiều nhất ở Việt Nam, chiếm khoảng 70% tổng sản lượng thịt.
• Chăn nuôi lợn công nghiệp cung cấp nguyên liệu cho nhiều ngành công nghiệp như: chế biến thực phẩm, công nghiệp tiêu dùng sử dụng nguyên liệu từ chăn nuôi như lông, sừng, da, xương.
• Chăn nuôi lợn công nghiệp cung cấp phân bón sinh học phục vụ cho nông nghiệp với số lượng lớn. Phân bón sinh học có tác dụng cải tạo đất, tăng khả năng giữ ẩm và dinh dưỡng cho cây trồng.
• Chăn nuôi lợn công nghiệp áp dụng công nghệ khí sinh học xử lý chất thải chăn nuôi để tạo nguồn năng lượng sạch, cải thiện chất lượng môi trường và giảm phát thải khí nhà kính. Công nghệ khí sinh học cho phép thu hồi khí metan từ chất thải chăn nuôi để sử dụng làm nhiên liệu sinh học hoặc phát điện.

Các thách thức của chăn nuôi lợn công nghiệp

Chăn nuôi lợn công nghiệp là hình thức nuôi lợn theo quy mô và hệ thống công nghiệp, sử dụng công nghệ hiện đại để tăng năng suất và chất lượng thịt lợn. Tuy nhiên, chăn nuôi lợn công nghiệp cũng đối mặt với nhiều thách thức trong tình hình mới, bao gồm:

• Dịch bệnh: Dịch tả lợn châu Phi (ASF) là một dịch bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, không có thuốc điều trị và vắc xin phòng bệnh, có khả năng gây tử vong cao cho đàn lợn. Từ tháng 2/2019 đến nay, ASF đã xảy ra ở 63 tỉnh thành của Việt Nam, gây thiệt hại cho hơn 4,9 triệu con lợn. Ngoài ra, chăn nuôi lợn còn phải đề phòng các dịch bệnh khác như cúm lợn, viêm phổi, tiêu chảy…
• Chi phí sản xuất: Giá của các mặt hàng đầu vào cho chăn nuôi lợn như thức ăn chăn nuôi (TACN), thuốc thú y, vật tư… ở mức cao, dẫn tới chi phí sản xuất tăng cao. Theo Cục Chăn nuôi, chi phí sản xuất một kg thịt lợn hiện nay là khoảng 50.000 đồng. Đây là một trong những nguyên nhân khiến giá thịt lợn trong nước cao hơn so với các nước trong khu vực.
• Ô nhiễm môi trường: Chăn nuôi lợn công nghiệp sinh ra một lượng lớn chất thải chăn nuôi như phân, nước tiểu, rác… Nếu không được xử lý đúng cách, chất thải này sẽ gây ô nhiễm không khí, nước và đất, ảnh hưởng đến sức khỏe của người và gia súc. Ngoài ra, chất thải chăn nuôi còn là nguồn phát thải khí nhà kính gây hiệu ứng nhà kính.
• Nhận thức của người chăn nuôi: Một số người chăn nuôi còn thiếu nhận thức về an toàn sinh học, quản lý giống, tiêm phòng bệnh, vệ sinh chuồng trại… Điều này làm giảm hiệu quả sản xuất và tăng nguy cơ dịch bệnh. Ngoài ra, một số người chăn nuôi còn thiếu thông tin về thị trường, quy định pháp luật và các tiêu chuẩn kỹ thuật liên quan đến chăn nuôi lợn.

Các giải pháp hiệu quả cho chăn nuôi lợn công nghiệp

Chăn nuôi lợn công nghiệp là một trong những ngành kinh tế quan trọng của Việt Nam, góp phần cung cấp thịt lợn cho nhu cầu tiêu dùng trong nước và xuất khẩu. Tuy nhiên, ngành chăn nuôi lợn cũng phải đối mặt với nhiều khó khăn và thách thức như dịch bệnh, giá thức ăn cao, giá lợn hơi biến động, thiếu chuỗi liên kết và truy xuất nguồn gốc. Để phát triển bền vững ngành chăn nuôi lợn, cần thực hiện đồng bộ các giải pháp sau:

Lập kế hoạch chi tiết và có tính toán kỹ lưỡng

Lập kế hoạch chi tiết và có tính toán kỹ lưỡng là một bước quan trọng để đảm bảo hiệu quả và bền vững của hoạt động chăn nuôi lợn công nghiệp. Một kế hoạch tốt cần phải xác định rõ mục tiêu, phương án, nguồn lực, thời gian và chỉ tiêu đánh giá của dự án trang trại chăn nuôi. Một số nội dung cần được lập kế hoạch chi tiết và có tính toán kỹ lưỡng như sau:

• Lựa chọn vị trí xây dựng trang trại chăn nuôi: cần phải tuân thủ các quy định về khoảng cách an toàn đến các đối tượng chịu ảnh hưởng của hoạt động chăn nuôi, như khu dân cư, trường học, bệnh viện, nguồn nước sinh hoạt và sản xuất. Cần phải có sự thống nhất của cơ quan quản lý nhà nước và người dân địa phương về việc xây dựng trang trại chăn nuôi tại vị trí đã chọn.
• Lựa chọn giống lợn phù hợp: căn cứ vào điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng, thị hiếu tiêu dùng và mục đích nuôi thương phẩm hay sản xuất con giống để lựa chọn giống lợn có năng suất, chất lượng cao và khả năng thích nghi tốt. Cần phải tuân thủ các quy định về cấp giấy chứng nhận giống và quy trình thực hành chăn nuôi tốt cho giống lợn.
• Lập dự toán chi phí đầu tư và hoạt động: ước tính chi tiết các khoản chi phí cho việc xây dựng cơ sở hạ tầng, mua sắm thiết bị, mua giống lợn, mua thức ăn, thuốc thú y, chi phí lao động, chi phí bảo hiểm, chi phí quản lý… Cần phải so sánh các nguồn vốn có thể sử dụng, như vốn tự có, vay vốn ngân hàng, hỗ trợ từ Chính phủ hay các tổ chức quốc tế… để lựa chọn nguồn vốn phù hợp và hiệu quả. Cần phải tính toán dòng tiền dự kiến trong suốt quá trình đầu tư và hoạt động của trang trại chăn nuôi.
• Lập kế hoạch sản xuất và tiêu thụ: xác định rõ số lượng và chu kỳ nuôi lợn theo từng đợt, số lượng và thời điểm xuất chuồng, số lượng và thời điểm sản xuất con giống (nếu có). Cần phải tìm kiếm và liên kết với các đối tác trong chuỗi giá trị, như nhà sản xuất thức ăn, nhà máy chế biến, nhà phân phối, siêu thị, nhà hàng… để đảm bảo nguồn cung và cầu ổn định và có lợi cho trang trại chăn nuôi.

Chọn giống heo phù hợp và áp dụng các biện pháp phòng bệnh

Chọn giống heo phù hợp là một yếu tố quan trọng để đảm bảo năng suất, chất lượng và hiệu quả kinh tế của chăn nuôi lợn công nghiệp. Cần phải căn cứ vào điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng, thị hiếu tiêu dùng và mục đích nuôi thương phẩm hay sản xuất con giống để lựa chọn giống heo có năng suất, chất lượng cao và khả năng thích nghi tốt. Một số giống heo ngoại nhập thường được sử dụng trong chăn nuôi lợn công nghiệp ở Việt Nam là:

• Heo Yorkshire: Có nguồn gốc ở Anh, toàn thân màu trắng, đầu to trán rộng, mõm dài hơi cong, hai tai đứng hơi nghiêng về phía trước, lưng thẳng, bụng thon, 4 chân khỏe đi trên ngón. Giống heo thuộc nhóm nạc mỡ, 6 tháng tuổi đạt 90 – 100kg, trưởng thành nọc nái đạt từ 250 – 300kg. Đẻ 1,8 – 2,2 lứa/năm, 8 – 9 con/lứa, heo sơ sinh 1 – 1,8kg/con, sản lượng sữa cao, nuôi con giỏi, năng suất thịt cao, tiêu tốn thức ăn thấp, sức đề kháng cao, thích nghi tốt với điều kiện chăn nuôi gia đình và trang trại. Thích hợp làm nái nền.
• Heo Landrace: Có nguồn gốc từ Đan Mạch, là giống heo cho nhiều nạc. Heo có sắc lông trắng tuyền, đầu nhỏ, mông đùi to, 2 tai xụ bít mắt, chân nhỏ, đi trên ngón, 6 tháng tuổi đạt 80 – 90kg, trưởng thành nọc nái đạt 200 – 250kg. Đẻ 1,8 – 2,5 lứa/năm, 8 – 10 con/lứa. Giống heo tốt sữa đẻ sai nuôi con giỏi, tỷ lệ nuôi sống cao. Thích hợp làm nái nền.
• Heo Duroc: Xuất xứ từ Mỹ, có lông màu đỏ nâu, heo thuần chân có móng màu đen nâu, không có móng trắng, 2 tai xụ từ nửa vành phía trước, lưng Duroc bị còng, ngắn đòn. Là giống heo cho nhiều nạc, phẩm chất thịt tốt1, 6 tháng tuổi đạt 80 – 85kg2, nọc nái trưởng thành 200 – 250kg. Đẻ 1,8 – 2 lứa/năm , 8 con/lứa. Là giống heo sinh sản kém hơn 2 giống heo York, Land (đẻ khó, ít sữa). Thích hợp làm heo đực giống.

Áp dụng các biện pháp phòng bệnh là một công việc cần thiết để bảo vệ sức khỏe và giảm thiệt hại do bệnh tật gây ra cho đàn lợn. Một số biện pháp phòng bệnh cơ bản như sau:

• Tiêm phòng vắc-xin đầy đủ cho lợn theo lịch trình khuyến cáo của cơ quan thú y. Các loại vắc-xin thường được sử dụng là: vắc-xin tụ huyết trùng, vắc-xin lở mồm long móng, vắc-xin tai xanh, vắc-xin dịch tả heo châu Phi, vắc-xin sán lợn, vắc-xin viêm ruột vàng…
• Sát trùng chuồng trại ngày 1-2 lần bằng các dung dịch khử trùng như PIVIDINE hoặc ANTIVIRUS-FMB. Giữ chuồng trại sạch sẽ, thoáng mát, không quá ẩm ướt. Thay nền chuồng thường xuyên, loại bỏ các chất thải và xác chết.
• Cách ly các con lợn mới mua về hoặc các con lợn bị bệnh ra khỏi đàn. Đưa các con lợn bị bệnh điều trị kịp thời và đúng cách. Không cho lợn ăn uống các thức ăn ôi thiu, hư hỏng hoặc có nguồn gốc không rõ ràng.
• Kiểm tra sức khỏe định kỳ cho đàn lợn. Theo dõi các dấu hiệu bất thường như ho, sốt, thở khó, nằm dài, bại liệt, bỏ ăn… để phát hiện sớm và xử lý kịp thời các bệnh nguy hiểm như viêm phổi, suyễn, bệnh dại, tiêu chảy…

Đây là một số nội dung cơ bản trong việc chọn giống heo phù hợp và áp dụng các biện pháp phòng bệnh cho chăn nuôi lợn công nghiệp

Sử dụng các thiết bị hiện đại và tự động hóa quy trình nuôi heo

Sử dụng các thiết bị hiện đại và tự động hóa quy trình nuôi heo là một xu hướng phát triển của ngành chăn nuôi lợn công nghiệp, nhằm nâng cao năng suất, chất lượng, an toàn sinh học và giảm chi phí lao động. Một số thiết bị và quy trình tự động hóa có thể áp dụng trong chăn nuôi heo như sau:

• Thiết bị cho ăn tự động: Đây là thiết bị có thể cung cấp thức ăn cho heo theo lượng và thời gian được lập trình sẵn, thông qua các máy phân phối, máy trộn, máy nghiền hoặc máy ép viên. Thiết bị cho ăn tự động giúp tiết kiệm thời gian, nhân công, đảm bảo thức ăn tươi ngon, sạch sẽ, phù hợp với nhu cầu dinh dưỡng của heo.
• Thiết bị uống nước tự động: Đây là thiết bị có thể cung cấp nước sạch cho heo một cách liên tục, thông qua các núm uống hoặc bình uống được gắn trong chuồng. Thiết bị uống nước tự động giúp tiết kiệm nước, tránh lãng phí, ngăn ngừa ô nhiễm, duy trì sức khỏe và sinh trưởng của heo.
• Thiết bị làm vệ sinh chuồng trại: Đây là thiết bị có thể làm sạch chuồng trại một cách tự động, thông qua các máy quét rác, máy hút phân hoặc máy rửa chuồng. Thiết bị làm vệ sinh chuồng trại giúp giảm mùi hôi, loại bỏ vi khuẩn, ngăn ngừa dịch bệnh, tạo môi trường thoáng mát và an toàn cho heo.
• Thiết bị theo dõi sức khỏe và sinh sản của heo: Đây là thiết bị có thể theo dõi các chỉ số sinh học của heo như nhiệt độ cơ thể, nhịp tim, chu kỳ động dục, thời gian mang thai… thông qua các cảm biến hoặc chip được gắn vào heo. Thiết bị theo dõi sức khỏe và sinh sản của heo giúp phát hiện sớm các triệu chứng bệnh tật, điều chỉnh chế độ nuôi dưỡng và phối giống kịp thời, tăng hiệu quả sinh sản của heo.

Xử lý chất thải và tái sử dụng nguồn nước

Xử lý chất thải và tái sử dụng nguồn nước là một trong những giải pháp quan trọng để giảm thiểu ô nhiễm môi trường, tiết kiệm chi phí và tăng hiệu quả kinh tế của chăn nuôi lợn công nghiệp. Một số phương pháp và thiết bị hiện đại và tự động hóa có thể áp dụng trong xử lý chất thải và tái sử dụng nguồn nước như sau:

• Xử lý chất thải rắn có nguồn gốc hữu cơ bằng công nghệ khí sinh học (biogas): Đây là phương pháp xử lý chất thải rắn bằng cách cho vào hầm biogas để phân hủy sinh học, tạo ra khí metan có thể sử dụng làm nhiên liệu hoặc chạy máy phát điện. Chất thải sau khi qua hầm biogas có thể sử dụng làm phân bón cho cây trồng. Phương pháp này tiết kiệm năng lượng, giảm ô nhiễm không khí, giảm mùi hôi và ngăn chặn sự lây lan của vi khuẩn gây bệnh.
• Xử lý nước thải chăn nuôi bằng ao sinh học: Đây là phương pháp xử lý nước thải bằng cách cho vào ao sinh học, trong đó có các loại vi sinh vật có lợi như vi khuẩn, rong, tảo… để tiêu hóa các chất hữu cơ, giảm độ ô nhiễm của nước. Nước sau khi qua ao sinh học có thể sử dụng tưới cho cây trồng hoặc nuôi trồng thủy sản. Phương pháp này giúp tái tạo nguồn nước, giảm ô nhiễm mặt nước, tạo ra sản phẩm có giá trị kinh tế.
• Xử lý chất thải bằng chế phẩm sinh học: Đây là phương pháp xử lý chất thải bằng cách sử dụng các loại men vi sinh có khả năng phân giải các chất hữu cơ, giảm mùi hôi, khử trùng và cải thiện chất lượng của chất thải. Chế phẩm sinh học có thể được trộn vào thức ăn, nước uống hoặc rắc vào nền chuồng hoặc nước thải để xử lý. Phương pháp này đơn giản, an toàn, ít tốn kém và hiệu quả cao3.
• Sử dụng các thiết bị hiện đại và tự động hóa quy trình nuôi heo: Đây là phương pháp áp dụng các thiết bị và công nghệ tiên tiến để tự động hóa các quy trình nuôi heo như cho ăn, uống nước, làm vệ sinh chuồng trại, theo dõi sức khỏe và sinh sản của heo… Các thiết bị này có thể được điều khiển và theo dõi qua ứng dụng trên điện thoại thông minh hoặc máy tính có kết nối internet. Phương pháp này giúp tiết kiệm thời gian, nhân công, đảm bảo thức ăn, nước uống tươi ngon, sạch sẽ, phù hợp với nhu cầu dinh dưỡng của heo, giữ chuồng trại sạch sẽ, thoáng mát, không quá ẩm ướt, phòng ngừa dịch bệnh, tăng hiệu quả sinh sản và năng suất thịt của heo.

Chăn nuôi lợn công nghiệp là một hình thức nuôi lợn theo kiểu quy mô và hệ thống công nghiệp, có nhiều ưu điểm như tăng hiệu suất sản xuất, tiết kiệm chi phí, phù hợp với xu hướng tiêu dùng hiện đại. Tuy nhiên, chăn nuôi lợn công nghiệp cũng gặp phải nhiều thách thức như đầu tư ban đầu cao, rủi ro cao, phụ thuộc vào nguồn cung thức ăn và thuốc, gây ô nhiễm môi trường và mất cân bằng sinh thái. Để áp dụng thành công hình thức này trong thực tế, cần có các giải pháp hiệu quả như lập kế hoạch chi tiết, chọn giống heo phù hợp, áp dụng các biện pháp phòng bệnh, sử dụng các thiết bị hiện đại, xử lý chất thải và tái sử dụng nguồn nước.

Đạc biệt, trong tháng 10 này Vietstock sẽ tổ chức TRIỂN LÃM VIETSTOCK TỔ CHỨC CHUỖI HỘI THẢO CHUYÊN NGÀNH THÚC ĐẨY PHÁT TRIỂN NGÀNH CHĂN NUÔI nhằm hỗ trợ các doanh nghiệp, hộ kinh doanh tiếp cận được những thông tin, giải pháp,… từ các chuyên gia, giúp mọi người nâng cao chất lượng sản phẩm của mình. 

Đăng ký ngay tại đây:

• Đăng ký trưng bày: https://vietstock.org/dat-gian-hang/
• Đăng ký tham quan: https://ers.ubmthailand.com/vs23

————————–

Box thông tin:

Để biết thêm thông tin chi tiết, Quý vị vui lòng liên hệ Ban tổ chức:

• Ms. Trang – [email protected]
• Ms. Phương – [email protected] (Hỗ trợ đăng ký theo đoàn)
• Tel: (+84) 28 3622 2588