Việt Nam hiện phụ thuộc lớn vào nhập khẩu nguyên liệu thức ăn chăn nuôi, với việc nhập khẩu thức ăn gia súc và nguyên liệu giảm 3,7% trong năm 2024 theo Tổng cục Thống kê. Tình trạng này tạo ra cả thách thức lẫn cơ hội cho ngành chăn nuôi Việt Nam trong bối cảnh toàn cầu hóa và biến động kinh tế thế giới.
Việt Nam phải nhập khẩu phần lớn nguyên liệu thức ăn chăn nuôi do nhiều yếu tố khách quan. Thứ nhất, diện tích đất nông nghiệp có hạn không đủ để trồng ngô, đậu tương với quy mô đáp ứng nhu cầu trong nước. Thứ hai, chi phí sản xuất nguyên liệu trong nước thường cao hơn so với nhập khẩu do quy mô sản xuất nhỏ và công nghệ chưa hiện đại.
Thứ ba, chất lượng một số nguyên liệu nhập khẩu có lợi thế về hàm lượng protein và giá trị dinh dưỡng. Cuối cùng, việc nhập khẩu giúp đảm bảo nguồn cung ổn định quanh năm, không bị ảnh hưởng bởi thời tiết và mùa vụ trong nước.
Cơ cấu nhập khẩu nguyên liệu thức ăn chăn nuôi của Việt Nam tập trung vào các nhóm sản phẩm chính. Ngô và đậu tương chiếm tỷ trọng lớn trong tổng kim ngạch nhập khẩu, tiếp theo là các loại cám, bã thực phẩm và phụ gia dinh dưỡng.
Xu hướng nhập khẩu cho thấy sự gia tăng về chất lượng sản phẩm và đa dạng hóa nguồn cung để giảm rủi ro phụ thuộc vào một thị trường duy nhất.
Việt Nam nhập khẩu nguyên liệu thức ăn chăn nuôi từ nhiều quốc gia khác nhau. Brazil và Argentina là những nhà cung cấp quan trọng với ngô và đậu tương. Mỹ, Úc và Canada cũng là những đối tác cung cấp các loại nguyên liệu chất lượng cao.
Việc đa dạng hóa nguồn cung giúp Việt Nam giảm rủi ro và có nhiều lựa chọn trong đàm phán giá cả.
Giá ngô trên thị trường quốc tế thường biến động theo chu kỳ mùa vụ và các yếu tố vĩ mô như thời tiết, chính sách thương mại và nhu cầu sử dụng cho nhiên liệu sinh học. Các doanh nghiệp Việt Nam cần theo dõi sát sao diễn biến này để tối ưu hóa chi phí nhập khẩu.
Đậu tương là nguyên liệu quan trọng cung cấp protein cho thức ăn chăn nuôi. Giá đậu tương bị ảnh hưởng mạnh bởi điều kiện thời tiết tại các vùng sản xuất chính như Brazil và Argentina, cũng như nhu cầu từ các thị trường lớn.
Chi phí sản xuất nguyên liệu thức ăn chăn nuôi trong nước thường cao hơn nhập khẩu do quy mô sản xuất nhỏ, công nghệ chưa hiện đại và chi phí lao động tăng. Tuy nhiên, sản xuất trong nước có lợi thế về vận chuyển và kiểm soát chất lượng.
Nhu cầu nhập khẩu nguyên liệu thức ăn chăn nuôi khác nhau giữa các vùng miền. Miền Nam với ngành chăn nuôi phát triển mạnh có nhu cầu nhập khẩu lớn. Miền Bắc tập trung vào chăn nuôi quy mô nhỏ và vừa. Miền Trung đang phát triển các mô hình chăn nuôi công nghệ cao.
Việt Nam có hệ thống quy định nghiêm ngặt về kiểm dịch và an toàn thực phẩm đối với nguyên liệu thức ăn chăn nuôi nhập khẩu. Các sản phẩm nhập khẩu phải đảm bảo không chứa chất cấm, kim loại nặng và các vi sinh vật có hại.
Các hiệp định thương mại tự do như EVFTA, CPTPP và RCEP đã tạo ra nhiều ưu đãi về thuế quan cho nguyên liệu thức ăn chăn nuôi nhập khẩu. Điều này giúp giảm chi phí đầu vào cho các doanh nghiệp chăn nuôi và sản xuất thức ăn chăn nuôi.
Quy trình xin giấy phép nhập khẩu nguyên liệu thức ăn chăn nuôi bao gồm nhiều bước từ đăng ký, thẩm định đến cấp phép. Doanh nghiệp cần chuẩn bị đầy đủ hồ sơ và tuân thủ các quy định về an toàn thực phẩm.
Các doanh nghiệp cần chú ý đến chất lượng sản phẩm, uy tín nhà cung cấp, điều kiện vận chuyển, bảo quản và các quy định pháp lý. Việc xây dựng mối quan hệ dài hạn với nhà cung cấp uy tín là yếu tố quan trọng.
Tỷ giá hối đoái ảnh hưởng trực tiếp đến chi phí nhập khẩu. Khi đồng Việt Nam yếu so với USD, chi phí nhập khẩu tăng, ảnh hưởng đến lợi nhuận của doanh nghiệp chăn nuôi.
Các sự kiện như đại dịch, xung đột địa chính trị, thiên tai có thể gián đoạn chuỗi cung ứng toàn cầu, ảnh hưởng đến việc cung cấp nguyên liệu thức ăn chăn nuôi.
Các nước sản xuất có thể thay đổi chính sách xuất khẩu, áp dụng hạn chế hoặc tăng thuế xuất khẩu, ảnh hưởng đến giá cả và nguồn cung.
Các doanh nghiệp có thể áp dụng các công cụ tài chính để phòng ngừa rủi ro tỷ giá, ký hợp đồng dài hạn để ổn định giá cả và đa dạng hóa nguồn cung để giảm rủi ro phụ thuộc.
Chính phủ Việt Nam đang thúc đẩy các chương trình phát triển sản xuất nguyên liệu thức ăn chăn nuôi trong nước để giảm phụ thuộc nhập khẩu. Mục tiêu là tăng tỷ lệ tự cung một số nguyên liệu cơ bản.
Các công nghệ mới như sản xuất protein từ côn trùng, tảo biển và vi sinh vật đang được nghiên cứu và phát triển như những nguồn protein thay thế cho thức ăn chăn nuôi truyền thống.
Thị trường nguyên liệu thức ăn chăn nuôi dự kiến sẽ tiếp tục có nhu cầu cao do ngành chăn nuôi trong nước phát triển. Tuy nhiên, xu hướng chuyển dịch sang sản xuất trong nước và ứng dụng công nghệ mới sẽ ảnh hưởng đến cơ cấu nhập khẩu.
Việt Nam đang thu hút đầu tư nước ngoài vào lĩnh vực sản xuất thức ăn chăn nuôi và nguyên liệu. Các nhà đầu tư nước ngoài mang đến công nghệ tiên tiến và kinh nghiệm quản lý.
Doanh nghiệp cần thực hiện nghiên cứu thị trường, dự báo nhu cầu, đánh giá nhà cung cấp, lập kế hoạch tài chính và xây dựng chiến lược quản lý rủi ro. Việc có kế hoạch dài hạn giúp tối ưu hóa chi phí và đảm bảo nguồn cung ổn định.
Việc lựa chọn nhà cung cấp cần dựa trên nhiều tiêu chí như uy tín, chất lượng sản phẩm, khả năng cung ứng, giá cả cạnh tranh và dịch vụ hậu mãi. Nên kiểm tra chứng nhận chất lượng và tham khảo ý kiến từ các đối tác khác.
Các doanh nghiệp cần sử dụng các công cụ và nguồn thông tin uy tín để theo dõi diễn biến giá nguyên liệu trên thị trường quốc tế, giúp đưa ra quyết định mua bán phù hợp.
Hợp đồng nhập khẩu cần quy định rõ ràng về chất lượng sản phẩm, thời gian giao hàng, điều kiện thanh toán, trách nhiệm các bên và cách giải quyết tranh chấp.
Việt Nam có thể tăng tỷ lệ tự cung một số nguyên liệu thức ăn chăn nuôi thông qua phát triển công nghệ, mở rộng diện tích trồng trọt và ứng dụng các nguồn protein thay thế. Tuy nhiên, việc tự chủ hoàn toàn là thách thức lớn do hạn chế về đất đai và khí hậu.
Giá thức ăn chăn nuôi phụ thuộc vào nhiều yếu tố như giá nguyên liệu thế giới, tỷ giá hối đoái, chính sách thương mại và tình hình dịch bệnh. Xu hướng giá có thể biến động theo chu kỳ và các yếu tố bất khả kháng.
Doanh nghiệp nhỏ cần cân nhắc kỹ về khả năng tài chính, kinh nghiệm và quy mô tiêu thụ trước khi quyết định nhập khẩu trực tiếp. Có thể bắt đầu bằng việc hợp tác với các công ty nhập khẩu hoặc tham gia mua chung.
Chăn nuôi heo và gia cầm là hai ngành có nhu cầu nhập khẩu nguyên liệu thức ăn lớn do quy mô sản xuất và yêu cầu dinh dưỡng cao. Chăn nuôi bò sữa cũng có nhu cầu nhập khẩu đáng kể.
Các doanh nghiệp có thể tham khảo thông tin giá từ các sàn giao dịch hàng hóa quốc tế, báo cáo của các tổ chức nông nghiệp thế giới và các trang web chuyên ngành để cập nhật xu hướng giá.
Hiệp hội Chăn nuôi Việt Nam, Hiệp hội Thức ăn Chăn nuôi Việt Nam và các tổ chức tương tự cung cấp thông tin thị trường, hỗ trợ kết nối doanh nghiệp và tư vấn chính sách.
Các báo cáo từ Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Tổng cục Thống kê và các tổ chức nghiên cứu quốc tế cung cấp dữ liệu và phân tích chuyên sâu về thị trường.
Trong bối cảnh thị trường nguyên liệu thức ăn chăn nuôi toàn cầu không ngừng biến động, việc cập nhật thông tin mới nhất và kết nối với các chuyên gia, nhà cung cấp uy tín là yếu tố then chốt cho sự thành công. Các doanh nghiệp cần tiếp cận những công nghệ sản xuất tiên tiến, giải pháp thay thế nguyên liệu và chiến lược quản lý rủi ro hiệu quả.
VIETSTOCK 2025 – Triển Lãm Quốc Tế Chuyên Ngành Chăn Nuôi, Thức Ăn Chăn Nuôi & Chế Biến Thịt sẽ là sự kiện quan trọng nhất cho ngành thức ăn chăn nuôi Việt Nam. Với quy mô dự kiến triển lãm 13.000 m², hơn 300 đơn vị trưng bày và 13.000 khách tham quan từ 40 quốc gia, đây chính là nơi hội tụ của các nhà cung cấp nguyên liệu hàng đầu thế giới, công nghệ sản xuất tiên tiến và giải pháp quản lý chuỗi cung ứng mà chúng ta đã thảo luận.
Sự kiện sẽ mang đến những hoạt động thiết thực như hội thảo về xu hướng giá nguyên liệu toàn cầu, chương trình kết nối doanh nghiệp với nhà cung cấp quốc tế, và triển lãm các công nghệ sản xuất thức ăn chăn nuôi mới nhất. Đặc biệt, khu vực nguyên liệu và phụ gia thức ăn chăn nuôi sẽ trưng bày các sản phẩm thay thế và giải pháp giảm chi phí sản xuất.
Thời gian: 08 – 10 Tháng 10, 2025 (thứ Tư – thứ Sáu)
Địa điểm: Trung tâm Hội chợ và Triển Lãm Sài Gòn (SECC), 799 Nguyễn Văn Linh, Quận 7, TP. HCM
Đăng ký ngay để không bỏ lỡ cơ hội cập nhật những xu hướng và công nghệ mới nhất trong lĩnh vực thức ăn chăn nuôi:
Tìm hiểu chi tiết về hội thảo: Vietstock Tổ Chức Chuỗi Hội Thảo Đầu Bờ, Kết Nối Tri Thức Ngành Chăn Nuôi
Để biết thêm thông tin chi tiết, vui lòng liên hệ Ban tổ chức:
