Nofication: Tổng kết Triển lãm Vietstock 2024
View more
21.10
23.10
2026
Saigon Exhibition & Convention Center - SECC
799 Nguyen Van Linh, HCMC, Vietnam
Thức ăn chức năng (functional feed) là loại thức ăn có chứa các thành phần sinh học hoạt tính nhằm cải thiện sức khỏe, hiệu suất sản xuất và chất lượng sản phẩm vật nuôi, vượt xa nhu cầu dinh dưỡng cơ bản (FEFANA, 2021).
| Tiêu chí | Thức ăn thông thường | Thức ăn bổ sung | Thức ăn chức năng |
| Mục đích chính | Dinh dưỡng cơ bản | Bổ sung thiếu hụt | Tối ưu hóa sức khỏe |
| Thành phần hoạt tính | Không có | Một số ít | Đa dạng, phức hợp |
| Thời gian sử dụng | Thường xuyên | Theo nhu cầu | Theo chu kỳ |
| Chi phí | Thấp nhất | Trung bình | Cao nhất |
| Hiệu quả dài hạn | Cơ bản | Có hạn | Toàn diện |
Immunomodulators (Tăng cường miễn dịch)
Growth promoters (Thúc đẩy tăng trưởng)
Digestive enhancers (Cải thiện tiêu hóa)
Stress reducers (Giảm stress môi trường)
Các chủng probiotic phổ biến
Lactobacillus acidophilus được ứng dụng rộng rãi trong chăn nuôi lợn nhờ khả năng sản xuất acid lactic, ức chế vi khuẩn có hại và cải thiện môi trường đường ruột. Chủng này đặc biệt hiệu quả trong giai đoạn cai sữa khi hệ tiêu hóa heo con còn non yếu.
Bacillus subtilis là lựa chọn phổ biến cho gia cầm với khả năng tạo bào tử chống chịu nhiệt độ cao và điều kiện khắc nghiệt. Đây là ưu điểm lớn trong khí hậu nhiệt đới Việt Nam và quá trình chế biến thức ăn viên.
Bifidobacterium thường được sử dụng cho bê con và heo con nhờ khả năng cải thiện hấp thu lactose và tăng cường hệ miễn dịch non trẻ.
Cơ chế hoạt động và hướng dẫn sử dụng
Probiotic hoạt động theo nguyên lý cạnh tranh loại trừ (competitive exclusion), chiếm chỗ bám dính trên thành ruột và tiết ra các chất kháng khuẩn tự nhiên như bacteriocin. Liều lượng cần tuân thủ theo khuyến cáo của nhà sản xuất và có thể điều chỉnh dựa trên tình trạng cụ thể của đàn vật nuôi.
Các loại prebiotic phổ biến
Fructooligosaccharides (FOS) là oligosaccharide được chiết xuất từ rễ cây suyunju hoặc củ cải đường. FOS có khả năng kích thích tăng trưởng Bifidobacterium và Lactobacillus trong đường ruột.
Mannanoligosaccharides (MOS) được sản xuất từ thành tế bào nấm men Saccharomyces cerevisiae, có tác dụng liên kết và vô hiệu hóa vi khuẩn có hại như E.coli và Salmonella.
Inulin và Beta-glucan đều có nguồn gốc thực vật, kích thích hệ miễn dịch và cải thiện cấu trúc vi sinh vật đường ruột.
Tại sao Synbiotic hiệu quả
Synbiotic là sự kết hợp giữa probiotic và prebiotic, tạo ra hiệu ứng hiệp đồng. Prebiotic cung cấp “thức ăn” cho probiotic, giúp chúng sinh tồn và phát triển tốt hơn trong môi trường đường ruột. Điều này đặc biệt quan trọng khi vận chuyển và bảo quản trong điều kiện khí hậu nhiệt đới.
Phytase – Cải thiện hấp thu Phosphor
Phytase phân giải phytic acid trong ngũ cốc, giải phóng phosphor và các khoáng chất khác để vật nuôi có thể hấp thu. Việc sử dụng phytase không chỉ cải thiện hiệu quả sử dụng phosphor mà còn giảm lượng phosphor thải ra môi trường.
Xylanase và β-Glucanase cho ngũ cốc
Hai enzyme này chuyên phân giải các polysaccharide không tinh bột (NSP) trong lúa mạch, lúa mì và yến mạch. Chúng giúp giảm độ nhớt thức ăn trong ruột và cải thiện khả năng tiếp cận của các enzyme tiêu hóa khác.
Protease và Lipase tối ưu Protein-Lipid
Protease hỗ trợ phân giải protein thành peptide và amino acid dễ hấp thu, trong khi lipase cải thiện tiêu hóa và hấp thu lipid, đặc biệt quan trọng cho vật nuôi non.
Các acid hữu cơ như formic, acetic, propionic và butyric có tác dụng hạ pH đường ruột, tạo môi trường bất lợi cho vi khuẩn có hại. Muối acid như sodium butyrate có tác dụng nuôi dưỡng tế bào niêm mạc ruột và cải thiện hàng rào ruột.
Tinh dầu thực vật chứa các hợp chất có hoạt tính kháng khuẩn, chống viêm và kích thích tiêu hóa. Một số loại phổ biến:
Vitamin E, selenium, và các polyphenol thực vật giúp bảo vệ tế bào khỏi stress oxy hóa, đặc biệt quan trọng trong điều kiện stress nhiệt và môi trường ô nhiễm.
Khoáng chất chelated (liên kết với amino acid hoặc acid hữu cơ) có tính sinh khả dụng cao hơn so với dạng vô cơ thông thường, giảm tương tác âm trong đường ruột và cải thiện hấp thu.
Tăng cường hệ miễn dịch
Thức ăn chức năng kích thích hệ miễn dịch thông qua nhiều cơ chế: tăng sản xuất kháng thể, kích hoạt tế bào miễn dịch, và cải thiện hàng rào ruột. Việc này giúp vật nuôi chống chọi tốt hơn với các tác nhân gây bệnh và stress môi trường.
Giảm tỷ lệ mắc bệnh
Sử dụng thức ăn chức năng giúp giảm tỷ lệ mắc các bệnh phổ biến trong chăn nuôi, đặc biệt là các bệnh đường ruột và hô hấp. Điều này góp phần giảm chi phí điều trị và tăng hiệu quả kinh tế.
Cải thiện hệ số chuyển hóa thức ăn (FCR)
Enzyme và probiotic trong thức ăn chức năng giúp cải thiện tiêu hóa và hấp thu chất dinh dưỡng, dẫn đến việc cải thiện FCR. Điều này có nghĩa vật nuôi cần ít thức ăn hơn để đạt được cùng một mức tăng trọng.
Tăng tốc độ tăng trọng
Các thành phần hoạt tính trong thức ăn chức năng không chỉ cải thiện tiêu hóa mà còn tối ưu hóa quá trình chuyển hóa, giúp vật nuôi tăng trọng nhanh hơn và đạt trọng lượng xuất chuồng sớm hơn.
Nâng cao chất lượng thịt và trứng
Thức ăn chức năng có thể cải thiện các chỉ số chất lượng như màu sắc thịt, độ mềm, hàm lượng protein và acid béo trong trứng.
Bước 1: Xác định mục tiêu cụ thể
Bước 2: Đánh giá tình trạng hiện tại
Bước 3: Chọn thành phần hoạt tính
Bước 4: Tính toán liều lượng
Bước 5: Lập kế hoạch theo dõi
Cho lợn (theo 4 giai đoạn)
Heo con (0-8 tuần): Tập trung vào probiotic và enzyme để hỗ trợ hệ tiêu hóa non yếu. Ưu tiên Lactobacillus và enzyme lactase.
Heo thịt (8-20 tuần): Sử dụng growth promoters và digestive aids để tối ưu hóa tăng trọng. Kết hợp acid hữu cơ và enzyme phytase.
Heo nái: Bổ sung folic acid, vitamin E và các chất hỗ trợ sinh sản để cải thiện hiệu suất sinh sản.
Heo đực giống: Tăng cường vitamin E, selenium và zinc để cải thiện chất lượng tinh trùng.
Cho gia cầm
Gà thịt: Tập trung enzyme và growth promoters để tối ưu FCR và tăng trọng.
Gà đẻ: Ưu tiên calcium chelated, vitamin D3 và các chất hỗ trợ chất lượng vỏ trứng.
Vịt, ngan, gà tây: Điều chỉnh theo đặc thù sinh lý và mục đích chăn nuôi cụ thể.
Cho gia súc
Bò sữa: Sử dụng choline, methionine và các chất hỗ trợ chuyển hóa năng lượng để tăng năng suất sữa.
Bò thịt: Tập trung vào tăng trọng và cải thiện chất lượng thịt với protein chelated và vitamin E.
Cho thủy sản
Cá tra, cá basa: Sử dụng probiotic và enzyme đặc thù cho môi trường nước.
Tôm: Tập trung vào các chất tăng cường miễn dịch và cải thiện chất lượng nước.
Hướng dẫn liều lượng chung
Liều lượng thức ăn chức năng phụ thuộc vào loại vật nuôi, giai đoạn sinh trưởng và mục tiêu sử dụng. Cần tuân thủ khuyến cáo của nhà sản xuất và có thể điều chỉnh dựa trên kết quả theo dõi thực tế.
7 nguyên tắc pha trộn không được vi phạm
Thời điểm cho ăn tối ưu
Thức ăn chức năng nên được cho vào bữa ăn chính để đảm bảo vật nuôi tiêu thụ đầy đủ. Tránh cho vào thời điểm vật nuôi đã no hoặc trong điều kiện stress cao.
Chu kỳ sử dụng khuyến cáo
Chu kỳ sử dụng thức ăn chức năng cần được điều chỉnh theo từng loại vật nuôi và mục đích sử dụng. Việc có thời gian nghỉ giúp tránh tình trạng kháng thuốc và duy trì hiệu quả dài hạn.
Dấu hiệu cần tạm ngừng
Những kết hợp cần lưu ý
Hướng dẫn khi tiêm vaccine
Cần tham khảo ý kiến bác sĩ thú y về việc sử dụng thức ăn chức năng trước và sau khi tiêm vaccine để tránh can thiệp vào phản ứng miễn dịch.
Vật nuôi không ăn/ăn ít
Xuất hiện tiêu chảy
Không thấy hiệu quả
Chi phí tăng
Các chỉ số quan trọng cần theo dõi
Công cụ đo lường và ghi chép
Sử dụng sổ theo dõi hàng ngày, phần mềm quản lý trang trại hoặc ứng dụng di động để ghi chép các chỉ số. Thiết lập báo cáo định kỳ để đánh giá xu hướng.
Hiệu quả phòng bệnh Kháng sinh có hiệu quả nhanh trong việc kiểm soát vi khuẩn có hại, nhưng thức ăn chức năng mang lại hiệu quả dài hạn thông qua việc tăng cường miễn dịch tự nhiên.
An toàn thực phẩm Thức ăn chức năng không để lại dư lượng trong sản phẩm, đáp ứng yêu cầu của thị trường xuất khẩu và tiêu dùng trong nước về an toàn thực phẩm.
Chi phí tổng thể Mặc dù chi phí ban đầu có thể cao hơn, thức ăn chức năng mang lại lợi ích kinh tế lâu dài thông qua việc giảm chi phí điều trị bệnh và cải thiện hiệu suất sản xuất.
Chất lượng dinh dưỡng Thức ăn chức năng không chỉ cung cấp dinh dưỡng cơ bản mà còn tối ưu hóa khả năng hấp thu và sử dụng chất dinh dưỡng.
Tác động môi trường Việc cải thiện FCR giúp giảm lượng thức ăn cần thiết, từ đó giảm áp lực lên môi trường và giảm phát thải.
Khả năng tùy chỉnh Thức ăn chức năng có thể được điều chỉnh theo nhu cầu cụ thể của từng trang trại và từng giai đoạn chăn nuôi.
Công nghệ AI phân tích nhu cầu dinh dưỡng Trí tuệ nhân tạo được ứng dụng để phân tích dữ liệu về tăng trọng, tiêu thụ thức ăn và sức khỏe của từng cá thể, từ đó đưa ra khuyến nghị dinh dưỡng cá nhân hóa.
IoT Sensors theo dõi real-time Các cảm biến IoT có thể theo dõi liên tục các thông số như nhiệt độ cơ thể, hoạt động và hành vi ăn uống, cung cấp dữ liệu cho việc điều chỉnh thức ăn chức năng theo thời gian thực.
Ưu điểm trong khí hậu nhiệt đới Postbiotics là các sản phẩm chuyển hóa của probiotic, ổn định hơn trong điều kiện nhiệt độ và độ ẩm cao, phù hợp với khí hậu Việt Nam.
Triển vọng ứng dụng Với công nghệ sản xuất đơn giản hơn probiotic sống, postbiotics có tiềm năng được ứng dụng rộng rãi với chi phí hợp lý hơn.
Nano Encapsulation bảo vệ hoạt chất Công nghệ đóng gói nano giúp bảo vệ các thành phần nhạy cảm như probiotic và enzyme khỏi tác động của môi trường, tăng thời gian bảo quản và hiệu quả.
Targeted Release System Hệ thống giải phóng có mục tiêu cho phép hoạt chất được giải phóng tại đúng vị trí và thời điểm cần thiết trong hệ tiêu hóa.
Thức ăn chức năng có an toàn cho vật nuôi không? Thức ăn chức năng được sản xuất từ các thành phần tự nhiên và đã qua kiểm nghiệm an toàn. Khi sử dụng đúng liều lượng, chúng an toàn và không gây tác dụng phụ.
Có cần thời gian nghỉ trước khi xuất chuồng không? Không cần thời gian nghỉ vì thức ăn chức năng không chứa chất cấm hoặc dư lượng có hại.
Chi phí sử dụng thức ăn chức năng có cao không? Chi phí ban đầu có thể cao hơn thức ăn thông thường, nhưng mang lại hiệu quả kinh tế tổng thể tốt hơn thông qua cải thiện FCR và giảm chi phí điều trị bệnh.
Bao lâu thì thấy hiệu quả? Hiệu quả thường thấy rõ sau 2-3 tuần sử dụng đều đặn, với một số chỉ số có thể cải thiện sớm hơn.
Làm thế nào để bảo quản thức ăn chức năng? Bảo quản ở nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp và nhiệt độ cao. Đóng kín sau khi sử dụng.
Có thể trộn với thuốc thú y không? Cần tham khảo ý kiến bác sĩ thú y vì một số thành phần có thể tương tác với thuốc.
Việt Nam có quy định gì về thức ăn chức năng? Theo Thông tư 21/2019/TT-BNNPTNT (hướng dẫn Luật Chăn nuôi) và QCVN 01-190:2020 (sửa đổi bởi Thông tư 05/2021/TT-BNNPTNT), thức ăn chức năng phải tuân thủ các chỉ tiêu an toàn và quy chuẩn chất lượng do Bộ NN&MT ban hành.
Làm thế nào để chọn sản phẩm uy tín? Chọn sản phẩm có giấy phép lưu hành, từ nhà sản xuất có uy tín và có chứng nhận chất lượng.
Thức ăn chức năng đang trở thành xu hướng tất yếu trong ngành chăn nuôi hiện đại, mang lại những giải pháp bền vững cho việc nâng cao hiệu suất sản xuất và đảm bảo an toàn thực phẩm. Để ứng dụng thành công, người chăn nuôi cần có kiến thức chuyên sâu và được hỗ trợ kỹ thuật từ các chuyên gia.
Việc tìm hiểu, học hỏi và cập nhật những tiến bộ mới nhất trong lĩnh vực thức ăn chức năng là điều quan trọng để đưa ra quyết định đầu tư phù hợp. Đặc biệt, việc kết nối với cộng đồng chuyên gia và các nhà cung cấp uy tín sẽ giúp tối ưu hóa hiệu quả sử dụng và giảm thiểu rủi ro.
VIETSTOCK 2025 – Triển Lãm Quốc Tế Chuyên Ngành Chăn Nuôi, Thức Ăn Chăn Nuôi & Chế Biến Thịt Tại Việt Nam sẽ là sự kiện quan trọng để người chăn nuôi tiếp cận những xu hướng mới nhất về thức ăn chức năng và các giải pháp dinh dưỡng tiên tiến.
Với dự kiến quy mô triển lãm 13.000 m², hơn 300 đơn vị trưng bày và 13.000 khách tham quan từ 40 quốc gia, VIETSTOCK 2025 mang đến cơ hội tuyệt vời để:
Thời gian: 08 – 10 Tháng 10, 2025 (thứ Tư – thứ Sáu)
Địa điểm: Trung tâm Hội chợ và Triển Lãm Sài Gòn (SECC), 799 Nguyễn Văn Linh, TP. HCM, Việt Nam
Đăng ký tham gia ngay để không bỏ lỡ cơ hội tiếp cận những giải pháp thức ăn chức năng tiên tiến và xây dựng mạng lưới hỗ trợ kỹ thuật chuyên nghiệp:
Liên hệ Ban tổ chức:
